Ubiegasz się o kredyt lub pożyczkę? Nie tylko Twoje dochody będą brane pod uwagę – musisz też zadbać o pozytywną historię w Biurze Informacji Kredytowej (BIK). Jak to zrobić i czy możliwe jest wyczyszczenie danych BIK?
Co to jest BIK?
Aby dobrze zrozumieć, czy można “wyczyścić” dane z BIK-u, najpierw musimy dobrze zrozumieć, jak działa BIK.
Choć Biuro Informacji Kredytowej (BIK) nie jest instytucją państwową, to jest to największa baza dotycząca historii kredytowej Polaków. Zaciąga dane nie tylko z banków, ale też np. SKOK-ów i firm pożyczkowych. Łącznie ok. 700 firm związanych z rynkiem pożyczek udostępnia BIK-owi swoje dane.
Dla jednej instytucji finansowej (banku czy firmy pożyczkowej) zdobywanie informacji o wszystkich zadłużeniach i kredytach byłoby skomplikowane, drogie i nieefektywne. Instytucje te połączyły więc swoje siły i za pomocą Związku Banków Polskich ponad 20 lat temu uruchomiły BIK, a potem również BIG (Biuro Informacji Gospodarczej), który skupia się na polskich firmach (również jednoosobowe działalności gospodarcze czy małe i średnie przedsiębiorstwa – JDG i MŚP).
Czy jestem w BIK?
Aż 25 mln z Polaków ma historię kredytową w BIK-u. Jeżeli kiedykolwiek zaciągałeś/aś zobowiązanie finansowe – choćby pralkę na raty – zapewne widniejesz w tej bazie, dostępnej dla banków i firm pożyczkowych. Możesz sprawdzić swój status i zebrane o Tobie informacje logując się na www.bik.pl (w prawym górnym rogu) i pobierając specjalny raport, za który zapłacisz 39 złotych.
Czym jest raport BIK?
W wielkim skrócie, do BIK trafiają wszystkie informacje o Twoich:
- kredytach na zakup towarów, usług i papierów wartościowych,
- kredytach niecelowych i studenckich,
- kredytach mieszkaniowych i pracowniczych,
- kredytach odnawialnych,
- kartach detalicznych, kartach kredytowych, kartach debetowych,
- limitach debetowych w ROR,
- kredytach poręczonych.
BIK zbiera zarówno informacje o zobowiązaniach spłaconych na czas (wtedy Twój scoring kredytowy w bankach zapewne rośnie – choć zależy to od znacznie większej liczby czynników), jak i tych opóźniających się i niespłaconych w ogóle.
Dane te są aktualizowane przynajmniej raz w tygodniu – aż do spłaty kredytu.
Jak wyczyścić dane z BIK
Choć wpisując frazę “czyszczenie BIK” w przeglądarkę internetową wyskoczą pewnie reklamy zapewniające Cię, że “z nami szybko i tanio wyczyścisz BIK”, sytuacja wcale nie jest taka prosta.
Ze strony BIK-u dowiadujemy się, że:
Jeśli kredyt spłacałeś w terminie, to informacje o nim stają się „niewidoczne” dla instytucji finansowych, które sprawdzają Twoją historię kredytową w BIK (…).
Natomiast jeśli Twój kredyt nie był spłacany w terminie, informacje o nim mogą być przetwarzane bez Twojej zgody przez 5 lat (jeśli opóźnienie wynosiło ponad 60 dni i minęło 30 dni od czasu, kiedy zostałeś poinformowany o zamiarze przetwarzania informacji na temat tego kredytu).
Choć powiedzieliśmy już, że BIK nie jest instytucją państwową, nie jest też do końca prywatną firmą, która może dowolnie dodawać i usuwać informacje o dłużnikach – np. na Twój wniosek. Działania BIK-u dość skrupulatnie są regulowane przez prawo (a dokładnie: prawo bankowe, Dz.U. z 2019 r. poz. 2357).
A zatem, zgodnie z ustawą, “wyczyszczenie BIK” jest możliwe jedynie w trzech sytuacjach:
- Stwierdzenie błędnych danych.
- Odwołanie zgody na przetwarzanie danych (tylko po wygaśnięciu zobowiązania kredytowego uregulowanego w terminie!).
- Upłynięcie 5-letniego okresu przetwarzania danych bez Twojej zgody (w przypadku regulowania zobowiązania z opóźnieniami).
Przyjrzyjmy się tym trzem sytuacjom po kolei:
- Stwierdzenie błędnych danych
Mimo dość dużych zasobów, cotygodniowej aktualizacji danych i regulowaniu działalności poprzez prawo, po ściągnięciu raportu możesz zaobserwować pewne nieścisłości – złe zaksięgowanie Twoich wpłat do banku, nieprawidłowe daty itd.
Masz prawo do skorygowania takich danych! Wniosek o korektę lub usunięcie danych należy jednak złożyć w instytucji finansowej, która przekazała te dane do BIK.
BIK wprowadza zmiany tylko na podstawie pisemnego, uzasadnionego wniosku otrzymanego od tej instytucji, która udzieliła Ci pożyczki/kredytu – czyli z samym BIK-iem nie załatwisz tej sprawy. Od BIK-u jedynie możesz zamówić raport, który pokaże nieścisłości.
- Odwołanie zgody na przetwarzanie danych
Odwołanie zgody na przetwarzanie danych może nastąpić tylko po wygaśnięciu zobowiązania kredytowego, które było regulowane w terminie. W przypadku zaznaczenia odpowiedniej zgody, dane o spłaceniu zaciągniętego zobowiązania widoczne będą bowiem jeszcze przez 5 lat.
Inna sprawa, że specjaliści od scoringu kredytowego zwracają uwagę, że nie ma większego sensu na wnioskowanie o usunięcie informacji o terminowo spłaconym zadłużeniu. Dla banku, u którego możesz w przyszłości wnioskować o kolejny kredyt/pożyczkę, pozostawiony ślad o terminowych spłatach jest z reguły pozytywnym sygnałem, który zwiększa Twoje szanse na uzyskanie następnego finansowania.
- Upłynęło 5 lat
Jeżeli miałeś/aś w przeszłości problem ze spłatą zadłużenia, co “bruździ” Twój BIK, w praktyce pozostaje jedynie wyczekiwanie na upłynięcie 5-letniego okresu przetwarzania danych. Po tym czasie nawet negatywne informacje (np. o opóźnieniach spłat) zostają wymazane.
Choć proces jest automatyczny, najlepiej po tych pięciu latach upewnić się, że nieprzychylne informacje zostały usunięte z systemu.
Ważne: BIK nie decyduje o zatwierdzeniu bądź odrzuceniu Twojego wniosku kredytowego. To niezależna decyzja banku.
Złe informacje w BIK – podsumowanie
Już wiesz, że nie istnieje coś takiego jak “czyszczenie BIK” rozumiane jako usuwanie nieprzychylnych zapisów – przed upłynięciem 5 lat od wygaszenia zobowiązania.
Choć pewne modyfikacje są możliwe, w wielkim skrócie możliwości ingerencji w BIK przedstawiają się tak:
- Masz możliwość wyczyszczenia historii BIK przed regulaminowym terminem, jeśli możesz pochwalić się dobrą historią kredytową.
- Nie możesz wyczyścić BIK przed regulaminowym terminem, jeśli w przeszłości zanotowano pewne problemy ze spłatą Twojego zadłużenia. Musisz odczekać 5 lat.
To może Cię zainteresować:
